Αμυλοείδωση: Η νόσος των νεφρών

Η αμυλοείδωση μπορεί να προσβάλει πολλές φυλές σκύλων, όμως εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα σε νεαρά Shar pei, όπως μας εξηγεί ο κτηνίατρος Δημήτρης Φερλέμης.

Πρόκειται για μια ασθένεια που προκαλείται από την εναπόθεση μιας αδιάλυτης πρωτεϊνούχου ουσίας (αμυλοειδούς) σε όργανα και ιστούς. Παρατεταμένη εναπόθεση αμυλοειδούς σε όργανα όπως οι νεφροί και το ήπαρ (συχνότερα), ή άλλα όργανα όπως ακόμα και η καρδιά, μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια αυτών. Η διαδικασία εναπόθεσης του αμυλοειδούς φαίνεται συχνά να σχετίζεται με χρόνια φλεγμονή, λοίμωξη ή νεοπλασία, αλλά μπορεί να εμφανίζεται και ως ιδιοπαθής νόσος. Ειδικότερα η αμυλοείδωση του νεφρού εμφανίζεται ιδιαίτερα συχνά σε νεαρούς σκύλους φυλής Chinese Shar pei, έτσι ώστε να θεωρείται οικογενής νόσος αυτής της φυλής. Στους σκύλους Shar pei η εμφάνιση της νόσου δείχνει να διαφέρει σε σχέση με άλλες φυλές σκύλων με αντίστοιχη προδιάθεση:

• εμφανίζεται συνήθως σε νεαρότερα ενήλικα άτομα (1-6 ετών)
• εμφανίζεται συχνότερα σε θηλυκά άτομα (συχνότητα 2,5:1 σε σχέση με τα αρσενικά)
• Εκδηλώνεται κατά κανόνα με τη μορφή χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας με βαριά αζωθαιμία (συχνά καταγράφονται εξαιρετικά υψηλές τιμές κρεατινίνης, άνω ακόμα και των 10 mg/dl σε ζώα χωρίς σοβαρή συμπτωματολογία μέχρι λίγες ημέρες πριν). Τα συμπτώματα είναι συμβατά με την κατάσταση αυτή: πολυουρία – πολυδιψία, κατάπτωση, ανορεξία, καχεξία, έμετοι κλπ.
• Η νεφρική ανεπάρκεια σε σκύλους Shar pei με αμυλοείδωση σχεδόν ποτέ δεν εμφανίζεται με τη μορφή νεφρωσικού συνδρόμου (υπαλβουμιναιμία, υπερχολοστερολαιμία, πρωτεϊνουρία χωρίς αζωθαιμία), σε αντίθεση με τους σκύλους άλλων φυλών όπου νεφρωσικό σύνδρομο παρατηρείται στο 10% περίπου των περιστατικών αμυλοείδωσης.
• Σε ένα μεγάλο ποσοστό σκύλων Shar pei που εκδηλώνουν χρόνια νεφρική ανεπάρκεια λόγω αμυλοείδωσης (περίπου στους μισούς) έχει προηγηθεί λίγο καιρό πριν εκδήλωση του «οικογενούς πυρετού των Shar pei» (Familial Shar pei Fever, συνδρόμου που χαρακτηρίζεται από πυρετό, συνήθως με διάρκεια 1-2 ημερών, ανορεξία, ληθαργικότητα, ταχύπνοια, απώλεια βάρους, εξοίδηση αρθρώσεων ή και ολόκληρων των άκρων, που είναι επώδυνη και οδηγεί σε απροθυμία μετακίνησης. Ακτινολογικά η κατάσταση χαρακτηρίζεται από σημαντική εξοίδηση των μαλακών ιστών που περιβάλλουν τις αρθρώσεις χωρίς οστικές αλλοιώσεις. Ο ταρσός προσβάλλεται ιδιαίτερα συχνά.

Σκύλοι Shar pei που εκδηλώνουν το σύνδρομο αυτό πρέπει να ελέγχονται τακτικά και ενδελεχώς για σημεία νεφρικής ανεπάρκειας με βιοχημικές εξετάσεις αίματος (κρεατινίνη, άζωτο ουρίας κλπ) και εξετάσεις ούρου (πρωτεϊνουρία, λόγος πρωτεϊνης προς κρεατινίνη ούρου). Γενικές εξετάσεις αιματολογικές (λευκοκυττάρωση) και ορολογικές για συνήθη λοιμώδη νοσήματα όπως λεϊσμανίαση, ερλιχίωση κλπ είναι επίσης χρήσιμες.

Είναι σημαντική η συνεργασία του ιδιοκτήτη και η κινητοποίηση της παρατηρητικότητάς του για έγκαιρη διαπίστωση μεταβολών σε βάρος, όρεξη και κατανάλωση νερού.

Η διάγνωση της νεφρικής αμυλοείδωσης δεν είναι εύκολη διότι τα εργαστηριακά και κλινικά ευρήματα μπορούν να είναι ενδεικτικά αλλά όχι διαγνωστικά της κατάστασης αυτής, ενώ δεν υπάρχουν ειδικές αλλοιώσεις του νεφρού που να μπορούν να διαγνωστούν ακτινολογικά ή υπερηχοτομογραφικά. Μόνο η βιοψία νεφρού μπορεί να θέσει οριστική διάγνωση αμυλοείδωσης. Παρ’όλα αυτά το «προφίλ» των ασθενών ζώων είναι ενδεικτικό της κατάστασης.